„Promocja zdrowia w Polsce – wyzwania i szanse”

W dniu 18 maja odbyła się w Warszawie konferencja „Promocja zdrowia w Polsce – wyzwania i szanse” z okazji 25-lecia Polskiego Towarzystwa Oświaty Zdrowotnej. Fundację Obywatele Zdrowo Zaangażowani reprezentował dr Dominik Olejniczak. Jednym z patronów wydarzenia była Główna Inspekcja Sanitarna- w związku z tym już po raz kolejny mieliśmy okazję spotkać się z Głównym Inspektorem Sanitarnym dr Markiem Posobkiewiczem. Konferencja obfitowała w niezwykle ciekawe wykłady, dotyczące miedzy innymi działalności organizacji pozarządowych na rzecz zdrowia obywateli- należy podkreślić, iż nasza fundacja zdecydowanie wyróżnia się na tym tle.

Szczególnie ciekawą prezentację wygłosiła dr hab. Dorota Cianciara przedstawiając zebranym zmiany modeli uwarunkowań zdrowia na przestrzeni czasu oraz nowoczesne koncepcje realizacji działań promujących zdrowie, również w społecznościach lokalnych. Podkreślono, iż nakłady na profilaktykę w Polsce są daleko niezadowalające- wg danych OECD to ok. 37 dolarów USA na osobę na rok. By podnieść efektywność takich działań niezbędne jest także zaangażowanie (zdrowe!) wszystkich obywateli.

Konferencja stanowiła znakomite forum wymiany doświadczeń i potwierdziła, iż najefektywniejszym polem do prowadzenia skutecznej edukacji zdrowotnej jest środowisko lokalne.

33138474_2074577079484327_5725738167789682688_o

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

fot. Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej

Białystok wita!

Ogólnopolska akcja Przewietrz Apteczkę! na ostatniej prostej- 17 maja dr Dominik Olejniczak odwiedził Białystok i poprowadził warsztaty w Centrum Aktywności Społecznej Urzędu Miejskiego. Akcja spotkała się z ogromnym zainteresowaniem- w sali konferencyjnej Urzędu Miejskiego zebrało się ok. 70 osób. Wiele czasu poświęcono tym razem na dokładne omówienie lekospisu i przekonywanie zgromadzonych, że- w pewnym zakresie- mogą być partnerem dla lekarza w procesie leczenia. Ogromnym zainteresowaniem, obok Abecadła Lekowego, cieszył się również Suplementarz- obecni na warsztatach chętnie deklarowali przekazanie zdobytej wiedzy znajomym i sąsiadom,  co wpisuje się w ideę promowani zdrowia w środowisku lokalnym przez tzw. liderów promocji zdrowia.

Po województwie podlaskim czas na kujawsko-pomorksie- ostatnie na naszej ogólnopolskiej trasie. Poprowadzenie Warsztatów w Toruniu będzie oznaczało zrealizowanie naszego celu- co najmniej 1 warsztatu w każdym województwie!

 

DSC_0614

 

DSC_0617

 

 

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

fot. Centrum Współpracy Organizacji Pozarządowych Centrum Aktywności Społecznej Urząd Miejski w Białymstoku

Kolejne warsztaty Przewietrz apteczkę! w Warszawie

W dniu 16 maja odbyły się kolejne warsztaty z cyklu Przewietrz Apteczkę! Tym razem dr Dominik Olejniczak gościł w Domu Dziennego Pobytu przy ul. Górnośląskiej. Już po raz kolejny uczestnicy otrzymali zarówno Abecadła Lekowe, jak i Suplementarz. W czasie warsztatów padło wiele pytań o suplementy diety, szczególnie zaś o probiotyki. Zebrani z uwagą wysłuchali prelekcji, dzieląc się swoimi własnymi doświadczeniami. Między innym wskazano na problem słabo widocznych dat przydatności do spożycia leków na opakowaniu.

W warsztatach uczestniczyli także pracownicy placówki, którzy podkreślali, iż edukacja farmakologiczna jest niezwykle istotną rzeczą z punktu widzenia seniorów, którzy często czują się zagubieni wobec ogromnego wachlarza leków OTC i suplementów diety.

16 maja- pracowity dzień dla Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani- zaraz po zakończeniu warsztatów przy ul. Górnośląskiej, dr Dominik Olejniczak udaje się do Biblioteki Publicznej przy ul. Czerniakowskiej, gdzie czeka już kolejna grupa słuchaczy.

Warsztaty rozpoczęło omówienie genezy projektu Przewietrz Apteczkę!- uczestnicy byli zaskoczeni jego skalą, oraz naszym celem głównym- co najmniej jednym warsztatem w każdym województwie (niebawem cel zostanie zrealizowany!). Po raz kolejny padło wiele pytań o suplementy diety, w tym na przykład o suplementowanie diety witaminą D. Z pomocą przyszedł Suplementarz, który otrzymał każdy z uczestników spotkania. Ponadto już w trakcie warsztatów pojawiły się pytania o możliwość zorganizowania kolejnych warsztatów dla społeczności lokalnej na Solcu.

A już jutro udajemy się do Białegostoku, gdzie dr Dominik Olejniczak poprowadzi warsztaty PA! w Centrum Aktywności Społecznej Urzędu Miejskiego.

 

P1050900

 

P1050904

 

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

fot. Dom Dziennego Pobytu przy ul. Górnośląskiej

[Blog #12] Krótko o persistance

zz_post_20180510

dr Dominik Olejniczak – Członek Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Zachowanie zdrowotne pacjenta w przebiegu farmakoterapii, określane jako persistance (pol. wytrwałość) stanowi jeden z elementów adherence pacjenta. Odnosi się ono do konsekwencji w przyjmowaniu leku w przebiegu leczenia farmakologicznego. Od compliance z kolei różni się tym, iż w tym przypadku mowa jest nie o dawce leku, ale o przestrzeganiu przedziału czasowego, w którym powinien być on przyjmowany.

Podobnie, jak w przypadku pojęcia compliance, szczególnie istotne dla wyjaśnienia wagi pojęcia, jest tu zjawisko narażenia pacjenta na dużą ilość informacji na temat zdrowia, które nie mają potwierdzenia w dowodach naukowych (ang. non-evidence based). Dla niewyedukowanego pacjenta informacje takie mogą stanowić podstawę do samodzielnego wydłużania, bądź skracania farmakoterapii.

Samowolne skracanie terapii ma najczęściej miejsce w przypadku antybiotyków. Kiedy w toku antybiotykoterapii, po 3-4 dniach przychodzi poprawa samopoczucia, często występuje pokusa odstawienia leków. Kolejną przyczyną jest chęć „zaoszczędzenia” leków, dostępnych na receptę i posiadania ich w domu „na wszelki wypadek”. Takie zachowania powinny być piętnowane- o czasie terapii, szczególnie w przypadku leków dostępnych na receptę, powinien decydować wyłącznie lekarz. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku rozpoczęcia terapii: świadomy i wyedukowany pacjent nie rozpocznie stosowania leków dostępnych na receptę, pozostałych po poprzednich terapiach, bez konsultacji z lekarzem.

Wyłania się tu zatem szerokie pole do edukacji pacjenta. Powinna być ona realizowana nie tylko przez lekarzy, czy pielęgniarki, ale także przez farmaceutów, czy techników farmacji- osoby sprzedające leki. Nawet krótkie przypomnienie w trakcie kupowania leków, o konieczności przestrzegania sposobu przyjmowania, dawki, czy czasu terapii może być kluczowe dla powodzenia procesu terapeutycznego. W proces edukacji należałoby także włączyć świadomych pacjentów, którzy mogą pełnić rolę edukatora na przykład w środowisku rodzinnym.

Przestrzeganie zasady persistance może przełożyć się nie tylko na poprawę stanu zdrowia populacji, ale także na korzyści ekonomiczne: z punktu widzenia pracodawców skuteczna terapia to krótszy czas zwolnień lekarskich; z punktu widzenia pacjenta to brak konieczności wydawania środków na dalszą farmakoterapię (spowodowaną nieprzestrzeganiem zaleceń) w celu „doleczenie choroby”.

[Blog #11] Promotor zdrowia, czyli kto?

zz_post_20180430

dr Dominik Olejniczak – Członek Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Często zadajemy sobie pytanie, co oznacza promowanie zdrowia oraz, kto właściwie może to robić? Częściowo na to pytanie odpowiadają definicje promocji zdrowia, których w piśmiennictwie polskim i światowym można znaleźć wiele. Choć różne w brzmieniu, w większości odnoszą się one do tego, co w teorii promocji zdrowia najważniejsze- znajomości jego uwarunkowań, co ma prowadzić do podejmowania świadomych wyborów prozdrowotnych. Wybory te powinny też wynikać ze zdobycia rzetelnej wiedzy o zdrowiu. Nie musi być to wiedza specjalistyczna: do realizacji podstawowych działań wystarczy umieć przypisać poszczególne determinanty zdrowia do wybranych grup populacji (inny ich wpływ będzie w grupie dzieci, inny wśród seniorów, inny dla poszczególnych grup; na przykład zawodowych). Taki zabieg pozwoli nam na określenie głównych potrzeb zdrowotnych wybranej grupy i na dobranie odpowiednio dopasowanej interwencji. Kto zatem może to robić? Czy tylko przedstawiciele zawodów medycznych?

Promotorem zdrowia może być każdy z nas! Lokalni liderzy promocji zdrowia to idea sprawdzająca się już w wielu krajach, między innymi w Stanach Zjednoczonych. W Polsce próbę wykształcenia lokalnych liderów promocji zdrowia podjęto między innymi w toku realizacji paneuropejskiego projektu ProHelath 65+. Wśród realizatorów projektu znaleźli się także członkowie Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani dr Anna Staniszewska i dr Dominik Olejniczak. Prowadzili oni warsztaty dla liderów promocji zdrowia wywodzących się z uniwersytetów trzeciego wieku, administracji samorządowej oraz ośrodków pomocy społecznej. Do głównych treści warsztatów zaliczono zapoznanie uczestników z modelami uwarunkowań zdrowia, metodami oceny potrzeb zdrowotnych wybranych grup populacji oraz kompetencjami, jakie powinien posiadać każdy promotor zdrowia. Przyswojenie takiej wiedzy, chociaż w podstawowym zakresie, stanowi punkt wyjścia do budowania kompetencji w zakresie promocji zdrowia. Choć ilość treści była dość znaczna, to jednak najważniejsze jest zaangażowanie w sprawy zdrowia oraz wykazywanie inicjatywy.

Przejmowanie odpowiedzialności za własne zdrowie to obecnie jeden z głównych trendów w promocji zdrowia, zgodny także z wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia. Zatem świadomy promotor zdrowia największy nacisk będzie kładł na aktywizowanie społeczności lokalnych, będzie wskazywał na możliwości realnego oddziaływania na zdrowie własne i bliskich oraz będzie zachęcał do większej aktywności w tym zakresie. To właśnie umiejętność „zarażenia” chęcią do działania stanowi największą wartość w warsztacie promotora zdrowia. Może nim być zatem każdy z nas!

II Kongres Zdrowia Pracodawców RP

W dniu 26 kwietnia odbył się w Warszawie II Kongres Zdrowia Pracodawców RP. Na tym niezwykle istotnym wydarzeniu Fundację Obywatele Zdrowo Zaangażowani reprezentowali dr Anna Staniszewska i dr Dominik Olejniczak. W kongresie uczestniczyli między innymi minister sportu Witold Bańka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Zbigniew Król, Główny Inspektor Sanitarny Marek Posobkiewicz, a także przedstawiciele parlamentu: poseł Tomasz Latos, czy posłanka Beata Małecka-Libera.

Zarówno w sesji plenarnej, jak i w debatach panelowych poruszono wiele istotnych, z punktu widzenia zdrowia obywateli, kwestii. Szczególne miejsce zajęła profilaktyka chorób populacji osób pracujących. W sposób naturalny wiele miejsca poświęcono tu roli medycyny pracy. W toku jednej z najważniejszych debat, zatytułowanej „Odpowiedzialność pracodawcy za zdrowie pracownika z perspektywy zdrowia publicznego” powołano się na Raport ”Medycyna pracy w prewencji chorób wywoływanych wysokim stężeniem cholesterolu”, wydany przez FOZZ. Po zakończeniu debaty, w której udział wziął także wiceminister zdrowia dr Zbigniew Król, wręczyliśmy Panu Ministrowi egzemplarz Raportu.

W  toku debat padło wiele istotnych stwierdzeń i spostrzeżeń; uczestnicy Kongresu zgodnie podkreślali, iż działania z zakresu profilaktyki, realizowane przez system ochrony zdrowia nie do końca spełniają swoją rolę. Zwrócono także uwagę na niedofinansowanie systemu, a także na potrzebę ustawicznej edukacji pacjenta.  Jedną z propozycji rozwiązania problemu wydaje się być zwiększenie roli medycyny pracy, a także dyskusja nad rozszerzeniem pakietu obowiązkowych badań okresowych, także- w kontekście chorób układu krążenia- o lipidogram. Stwierdzono ponadto, iż w kontekście działań profilaktycznych konieczna jest współpraca lekarzy medycyny pracy z lekarzami POZ.

Kongres cieszył się dużym zainteresowaniem również ze strony mediów, co niewątpliwie będzie miało korzystny wpływ na upowszechnienie zagadnień związanych z ochroną zdrowia osób pracujących i wpłynie na rozpoczęcie publicznej debaty nad tym zagadnieniem.

 

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

Narodowa Debata o Zdrowiu

W ostatnich dniach minister zdrowia prof. Łukasz Szumowski, zgodnie z zapowiedziami, rozpoczął Narodową Debatę o Zdrowiu. Istotą przedsięwzięcia jest określenie, gdzie polski system ochrony zdrowia, powinien znaleźć się za 10-20 lat. Minister Szumowski podkreśla, iż chce wsłuchać się w głos wszystkich interesariuszy systemu ochrony zdrowia: pacjentów, pracodawców, pracowników systemu, samorządów. W toku dyskusji nad przebiegiem debaty mocno podkreśla się konieczność działania i planowania długofalowego, a nie tylko działań doraźnych. Istotne jest wypracowanie rozwiązań, które sprawdzą się zarówno w sytuacji bieżącej, jak i w odleglejszej perspektywie czasowej.

Efektem debaty która, według deklaracji ministra zdrowia, ma potrwać około roku, ma być dokument, będący podstawą do realizowania celów polityki zdrowotnej, również dla kolejnych ministrów zdrowia. Do tych celów prof. Szumowski zaliczył poprawę statystyk związanych z chorobowością i zachorowalnością na choroby układu krążenia oraz nowotwory, odbiurokratyzowanie systemu połączone z jego informatyzacją, uszczelnienie systemu oraz wzrost nakładów. Cele te mają charakter długofalowy, nie mniej konsekwentne realizowanie celów polityki zdrowotnej daje realne szanse na ich osiągnięcie. Istotna jest tutaj pewna ciągłość w ich realizacji, niezależnie od tego, kto aktualnie kieruje resortem zdrowia, tak także podkreślał minister Szumowski.

Jednym z wyzwań, o których mówi minister zdrowia jest także finansowanie leczenia przy zastosowaniu nowoczesnych technologii w zestawieniu z innymi- tańszymi metodami terapeutycznymi. W tym zakresie oczekiwania pacjentów często są rozbieżne z możliwościami systemu ochrony zdrowia. Narodowa Debata o Zdrowiu również na tym polu stwarza możliwość do wysłuchania głosu pacjentów, lecz także daje szanse na objaśnienie im zasad funkcjonowania systemu i finansowania świadczeń.

Szerokie pole dialogu przy udziale wymienionych grup stwarza szanse na wymianę doświadczeń i spostrzeżeń, co może zaowocować wypracowaniu najkorzystniejszych rozwiązań, zarówno z punktu widzenia pacjentów, jak i pracodawców, czy płatnika.

 

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

Warsztaty „Przewietrz Apteczkę!” w województwie zachodniopomorskim

W dn. 19 kwietnia 2018 r. prezes Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani – dr med. Anna Staniszewska rozmawiała na temat bezpiecznej i racjonalnej farmakoterapii z seniorami w Regionalnym Centrum Kultury w Kołobrzegu.

Szczególne zainteresowanie dotyczyło wyrobów medycznych. Ponadto seniorzy dopytywali o pewne aspekty organizacji ochrony zdrowia związane właśnie z farmakoterapią. Padły pytania o leki wycofane czy wstrzymane w obrocie. Po raz kolejny słuchacze docenili warsztaty, przyznając, iż przekazane podczas nich treści zostały utrwalone, a pewne kwestie skorygowane i wyjaśnione.

 

30705098_10156325515814641_6705662551536959488_n

31047777_10156325515759641_7884162085335072768_n

dr Anna Staniszewska
Prezes Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

[Blog #10] Minister Zdrowia o opiece koordynowanej

image

dr Dominik Olejniczak – Członek Zarządu Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani, adiunkt w Zakładzie Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Minister Zdrowia- prof. Łukasz Szumowski- wskazał listę priorytetów, którymi będzie chciał się zająć do końca kadencji. Znalazła się wśród nich opieka koordynowana. Polega ona na indywidualnym podejściu do pacjenta, poprzez określenie odpowiedniej ścieżki leczenia w przypadku wystąpienia choroby. W Polsce, jako przykład można wymienić  tzw. pakiet onkologiczny. Jego głównym celem było zapewnienie kompleksowej opieki medycznej pacjentowi począwszy od wstępnych badań diagnostycznych w podstawowej opiece zdrowotnej, poprzez pogłębioną diagnostykę, pobyt w szpitalu, aż do powrotu do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu wykonywania badań kontrolnych po zakończeniu procesu leczenia. Nad całością (włączając terminowość i jakość świadczeń) czuwa koordynator. W tym działaniu widać zatem szczególną rolę promocji zdrowia, szczególnie zaś profilaktyki II i III-rzędowej.

Minister zdrowia jako obszar szczególnie ważny dla opieki koordynowanej podał kardiologię. Jako przyczynę zjawiska, polegającego na jedynie krótkotrwałej poprawie tzw. śmiertelności krótkoterminowej (po kilku latach poziom ponownie rośnie i powraca do pierwotnego poziomu) podał właśnie brak nacisku na wieloletnią opiekę koordynowaną. Prof. Szumowski podkreślił, iż zdecydowana większość pacjentów po przejściu zawału mięśnia sercowego nigdy nie trafia do kardiologa. Jest to sytuacja niezwykle niepokojąca, która pokazuje, iż wprowadzenie zmian jest konieczne. W przeciwnym razie nie będzie możliwa skuteczna walka ze skutkami incydentów sercowo-naczyniowych, a więc postępowanie w ich III-rzędowej profilaktyce, której skuteczność może zapewnić właśnie opieka koordynowana. Regularne i w miarę możliwości kompleksowe badania oraz edukacja zdrowotna będą tu stanowiły klucz do poprawy sytuacji.

Należy podkreślić, iż model opieki koordynowanej sprawdził się już w wielu krajach na świecie. Skuteczna realizacja jej założeń stanowi szansę na optymalne alokowanie środków dostępnych w systemie. Podniesienie tej efektywności być może z czasem pozwoli na zwiększenie nakładów na medycynę profilaktyczną.

W koncepcji opieki koordynowanej najistotniejszy jest jednak sam pacjent oraz stopień jego wyedukowania- jego adherence i compliance. Opieka koordynowana w swoim założeniu będzie skuteczna jedynie wówczas, kiedy pacjent będzie potrafił skorzystać z możliwości, które oferuje mu ten model opieki zdrowotnej. Staje się zatem jasne, iż koniczne są szeroko zakrojone i realizowane ustawicznie zadania z zakresu edukacji zdrowotnej, nakierowane na wszystkie grupy populacji. Powinny być one priorytetem dla osób projektujących politykę zdrowotną państwa, choć nie należy też zapominać o dużej roli organizacji pozarządowych w tym obszarze. Znajomość podstawowych zasad funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, w połączeniu z wiedzą na temat uwarunkowań zdrowia, stanowią warunek niezbędny do spełnienia, w budowaniu własnego potencjału zdrowotnego.

 

Posiedzenia zespołów w Sejmie

W dniu 12 kwietnia odbyło się w Sejmie połączone posiedzenie Parlamentarnych Zespołów ds. Praw Pacjentów oraz ds. Organizacji Ochrony Zdrowia. Na zaproszenie przewodniczących Zespołów: odpowiednio posła Krzysztofa Ostrowskiego, oraz poseł Anny Czech, w posiedzeniach wzięli udział przedstawiciele Fundacji Obywatele Zdrowo Zaangażowani- dr Anna Staniszewska i dr Dominik Olejniczak. W toku obrad wiele miejsca poświęcono potrzebie edukacji pacjentów, oraz finansowaniu świadczeń profilaktycznych. Podkreślono potrzebę większego zaangażowania pacjenta w proces terapeutyczny. Poruszono ponadto kwestię wykonywania badań diagnostycznych, zlecanych przez lekarzy POZ oraz środków przeznaczanych na te badania. Poseł Andrzej Sośnierz, zwracał uwagę, iż zmiany w organizacji finansowania POZ rozwiążą problem tylko częściowo. Do wypracowania skutecznych rozwiązań niezbędna jest współpraca wszystkich agent rządowych, a także organizacji pacjenckich. Podkreślono także potrzebę rozróżnienia badań laboratoryjnych na te wykonywane w diagnostyce poszczególnych chorób, oraz na te, wykonywane profilaktycznie.

Również 12 kwietnia odbyła się debata Parlamentarnego Zespołu ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki, na którą zaproszenie otrzymaliśmy od przewodniczącej Zespołu- poseł Lidii Gądek. W posiedzeniu wzięło udział wielu znakomitych gości, m.in. poseł Beata Małecka-Libera, krajowy konsultant w dziedzinie kardiologii prof. dr hab. Jarosław Kaźmierczak, jak również prof. Piotr Jankowski z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego- współautor raportu „Medycyna pracy w prewencji chorób wywoływanych wysokim stężeniem cholesterolu”, wydanego przez Fundację Obywatele Zdrowo Zaangażowani. W swojej prezentacji profesor Jankowski przywołał założenia naszego Raportu, jako jeden ze sposobów poprawy sytuacji epidemiologicznej w Polsce, związanej z chorobami układu krążenia.

W przerwie w obradach, w ramach Tygodnia dla Serca w Sejmie Dr Staniszewska i dr Olejniczak poddali się badaniom profilaktycznym, ocenie wartości ciśnienia tętniczego, oraz badaniu stężenia cholesterolu i tri glicerydów we krwi.

GD8B5718

GD8B5619

GD8B5609

GD8B5607

30688769_10156309019129641_1562114377610428416_n

 

dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani