Aktualności
3. Kongres "Zdrowi Polaków"
W zeszłym roku odbył się 3. Kongres "Zdrowie Polaków", podczas którego Anna Staniszewska moderowała sesje "Opieka farmaceutyczna i i co dalej?". Z relacją z panelu można się zapoznać w raporcie pod redakcją prof. Henryka Skarżyńskiego.
[#19 Warto wiedzieć, że…]
Suplementy diety oraz żywność wzbogacana muszą spełniać wymagania ogólne określone w przepisach prawa żywnościowego dla środków spożywczych powszechnie spożywanych oraz dodatkowo wymagania szczegółowe określone w odpowiednich przepisach szczegółowych.
[#18 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że wykonywanie jakichkolwiek ćwiczeń fizycznych jest lepsze niż bierny tryb życia, zaś zwiększenie aktywności fizycznej i jej systematyczność wykonywania są konieczne dla uzyskania odpowiednich wyników zdrowotnych
[#17 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że w zapobieganiu i terapii chorób układu sercowo-naczyniowego niezwykle ważne obok aktywności fizycznej jest prawidłowe żywienie. Przykładem diety pomocnej w redukcji ciśnienia tętniczego jest dieta DASH. Promuje ona spożycie różnokolorowych warzyw i owoców, produktów pełnoziarnistych, nisko lub beztłuszczowych produktów mlecznych, roślin strączkowych i orzechów, jednocześnie ograniczając spożycie czerwonego i przetworzonego mięsa oraz napojów słodzonych cukrem. Istotnym elementem diety DASH jest także zmniejszenie spożycia sodu do około 1500 mg/d.
[#16 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że terapia tańcem i ruchem zwana jest choreoterapią. Jest terapią wspomagającą stosowaną m.in. u chorych z autyzmem. Choreoterapia daje tym pacjentom szansę na otworzenie się na świat zewnętrzny oraz umiejętne komunikowanie się. Badania naukowe udowadniają, że ruch oraz ćwiczenia fizyczne mają wpływ również na redukcję stanów lękowych, łagodzą stany depresyjne oraz drażliwość.
[#15 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że opieka farmaceutyczna skupia się na poprawie jakości życia oraz stanu klinicznego pacjentów. Pandemia COVID-19 wpłynęła na rozwój branży farmaceutycznej, u pacjentów zaobserwowano wzrost oczekiwań i potrzeb, zaś do aptek wprowadzono szereg świadczonych usług. Pacjent w aptece może uzyskać wsparcie w zakresach m.in. takich jak: konsultacja farmaceutyczna, przegląd lekowy, który uwzględnia ocenę farmakoterapii w oparciu o indywidualne problemy lekowe pacjenta, opracowanie planu opieki farmaceutycznej, czy wykonać wybrane badania diagnostyczne.
[#14 Warto wiedzieć, że…]
Warto wiedzieć, że na układ odpornościowy człowieka składa się odporność nieswoista oraz odporność swoista.
Odporność nieswoista jest w pełni wykształcona oraz praktycznie nie podlega zmianom.
Odporność swoista, tzw. nabyta ulega rozwojowi poprzez kontakt organizmu z różnymi antygenami i jest skierowana przeciwko konkretnym antygenom, dzięki pamięci immunologicznej.
O edukacji farmakologicznej
Edukacja zdrowotna pacjenta prowadzona przez personel medyczny powinna być nieodłącznym elementem właściwie funkcjonującego systemu ochrony zdrowia. O ile w powszechnej świadomości realizatorami tej edukacji są pielęgniarki, lekarze czy dietetycy, o tyle rola farmaceutów i techników farmacji wydaje się pomijana czy co najmniej niedostatecznie nagłośniona. To błąd, szczególnie z punktu widzenia edukacji z zakresu działania, zażywania i przechowywania leków, którą można by nazwać edukacją farmakologiczną.
Według dostępnych badań (w tym również tych przytoczonych w wydanym przez Fundację Obywatele Zdrowo Zaangażowani w 2016 roku raporcie „Nowoczesne i odpowiedzialne samoleczenie w systemie ochrony zdrowia” pod redakcją prof. Krzysztofa Krajewskiego-Siudy) konsumpcja leków, przede wszystkim tych z grupy OTC, stale rośnie. Sytuacja taka wymusza wdrażanie działań edukacyjnych nakierowanych na racjonalne korzystanie z medykamentów. Zagadnienie to nabiera szczególnego znaczenia również w kontekście ministerialnego programu bezpłatnych leków dla seniorów, który wszedł w życie 1 września 2016. Inicjatywa ta ma na celu zwiększenie dostępności leków dla osób powyżej 75. roku życia. Wobec zwiększonej dostępności jednym z przewidywanych efektów programu jest regularne stosowanie leków przez seniorów, co również niesie ze sobą konieczność realizowania działań edukacyjnych na przykład w zakresie sposobu przyjmowania leku czy też jego przechowywania.
Widać zatem jasno, iż edukacja zdrowotna, szczególnie edukacja farmakologiczna, powinna wyjść poza gabinety lekarskie oraz szpitale i być realizowana również w aptekach czy punktach aptecznych. Farmaceuci i technicy farmacji posiadają niezbędną wiedzę i kompetencje, by udzielać pacjentom porad dotyczących dawkowania leków czy sposobu ich przechowywania. Pacjenci nierzadko nie przywiązują odpowiednio dużej wagi do informacji zawartych w ulotkach dołączonych do leku, a często w ogóle się z nimi nie zapoznają. W tej sytuacji farmaceuta lub technik farmacji, obok lekarza, stanowią jedyne wiarygodne źródło informacji na temat leku – ma to kluczowe znaczenie w kontekście promowania świadomego i odpowiedzialnego samoleczenia.*
Znakomitym dopełnieniem edukacji bezpośredniej byłoby zaopatrzenie pacjentów w materiały edukacyjne związane z bezpiecznym stosowaniem leków. Przykład takiego materiału stanowi poradnik „Abecadło lekowe” wydany właśnie przez Fundację Obywatele Zdrowo Zaangażowani. Zbiór łatwych w zastosowaniu i praktycznych zasad w połączeniu z rekomendacją farmaceuty lub technika farmacji z pewnością przełoży się na pozytywne zachowania pacjenta w kontekście bezpiecznej farmakoterapii.
Podsumowując, farmaceuci i technicy farmacji, obok lekarzy i pielęgniarek czy dietetyków, powinni pełnić kluczową rolę w działaniach edukacyjnych, szczególnie edukacji farmakologicznej. Może to w znaczący sposób przełożyć się na efektywność i bezpieczeństwo farmakoterapii, a także przyczynić się do rozpropagowania zasad bezpiecznego i odpowiedzialnego samoleczenia.
dr Dominik Olejniczak
Członek Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani
Zdjęcie: LeilaSchmidt via Pixabay.com
(licencja CC0 – Domena Publiczna).
* W ramach warsztatów z cyklu „Przewietrz apteczkę!” prowadzimy badania ankietowe. Kwestionariusz zawiera także pytania dotyczące stosunku seniorów do informacji na ulotkach leków oraz o główne źródła wiedzy o lekach. Choć za wcześnie, by wyciągać wnioski ze zgromadzonych danych, wydaje się, że wyniki mogą wspierać powyższe twierdzenia (dop. red.).
Jeśli podzielasz nasze wartości i wierzysz w naszą misję, napisz na adres:
