Na rynku co chwila pojawiają się nowe technologie, w tym stworzone szczególnie w celu ułatwienia odzyskiwania lub zachowania zdrowia. Czasami są to całkowicie nowe urządzenia, częściej jednak – ulepszone wersje tego, co już jest znane. Szybki rozwój technologii mobilnych, coraz łatwiejsza komunikacja oraz rosnąca liczba ambitnych start-upów sprawiają, że powstaje coraz więcej innowacyjnych rozwiązań, które wspierają pacjentów w samozarządzaniu zdrowiem.

Przykładem może być ciśnieniomierz, który dla pacjenta chorującego na nadciśnienie tętnicze (i nie tylko) jest niezbędny w procesie samoopieki i samokontroli. Początkowo na rynku dostępne były tylko ciśnieniomierze zegarowe z pompką (gruszką). Do ich prawidłowego użycia niezbędne były także słuchawki lekarskie. Nie każdy potrafił odpowiednio umieścić stetoskop, napompować mankiet, a także wysłuchać i zinterpretować usłyszane tony. Z upływem czasu pojawiły się ciśnieniomierze półautomatyczne i automatyczne, które w znaczący sposób ułatwiły dokonywanie pomiarów pacjentom. Ulepszone urządzenia są znacznie mniej skomplikowane w obsłudze, a pomiar po założeniu mankietu i wciśnięciu odpowiedniego przycisku dokonuje się sam. Urządzenie mierzy także plus. Oczywiście nie wyczerpało to możliwych innowacji. Technologia jeszcze bardziej poszła do przodu i  na swój smartfon można pobrać np. aplikację Kardiometr, która pozwala na monitorowanie pomiarów ciśnienia, a przy okazji także BMI i aktywności. Dodatkowo przypomina o wykonaniu pomiarów, odbyciu treningu i przyjęciu leków. Możemy także zestawić nasze wyniki z tygodnia, miesiąca czy roku. Aplikacja pozwala także przesłać wyniki swojemu lekarzowi.

Przełom widoczny jest także w farmakologii. Producenci leków nieprzerwanie pracują nie tylko nad wynalezieniem nowych cząsteczek terapeutycznych, lecz także ulepszają technologie już istniejące na rynku. Jako przykład można podać chociażby opracowanie nowych postaci leków, np. transdermalnych systemów terapeutycznych, które, jak oceniają sami pacjenci, są wygodne w stosowaniu i poprawiają jakość ich życia, a także nie obciążają układu pokarmowego. Ponadto w przypadku wystąpienia działania niepożądanego wymagającego zaprzestania podawania leku, plaster można szybko odkleić. Prostszymi innowacjami, z którymi pewnie nieraz si spotkaliśmy, jest np. powlekanie tabletek, które są nieprzyjemne w smaku, czy zmniejszanie tabletek, w przypadku trudności z ich połykaniem. Nawet takie drobne zmiany, jeśli poprawiają komfort stosowania leku, stanowią kierunek, który należy wspierać.

Aktualnie pacjentom stosującym leki niezwykle ułatwiają życie różnego rodzaju aplikacje dostępne na smartfon. Przykładem może być aplikacja Moje Leczenie, która po wpisaniu niezbędnych danych przypomina pacjentowi o wzięciu leku. Ponadto aplikacja pomaga w zapisywaniu każdego odstępstwa od przyjmowania leku, a także daje możliwość udostępniania statystyk np. członkom rodziny. Jest to bardzo wygodne szczególnie dla rodziców, którzy nie mają możliwości łatwego przypomnienia choremu dziecku o przyjęciu leku w godzinach pracy.

Kolejną ciekawą aplikacją jest DrWidget Interakcje, gdzie po wpisaniu nazwy handlowej leku czy nazwy substancji czynnej można sprawdzić, czy dane preparaty wchodzą ze sobą w interakcje, a także uzyskać informacje o ewentualnych środkach ostrożności dla kobiet w ciąży czy kierowców. To ważny element bezpiecznej farmakoterapii. Zwiększeniu świadomości pacjentów służy także wspieranie ich w obserwowaniu i zgłaszaniu działań niepożądanych – od niedawna bowiem polscy pacjenci mogą samodzielnie zgłaszać działania niepożądane. Mogą to uczynić tradycyjnie (czyli faksem, e-mailowo, listownie) albo skorzystać z aplikacji na smartfon Mobit Skaner. Przy jej użyciu skanuje się kod leku, co pozwala wyświetlić dane na jego temat oraz właśnie zgłosić wystąpienie działania niepożądanego.

Ciekawym rozwiązaniem jest też aplikacja Mobilna Apteczka. Można za jej pomocą zapisać wszystkie leki jakie się ma w domowej apteczce, łącznie z informacją o terminie ważności leku i dacie jego otwarcia. Taki lekospis zawsze będzie pod ręką i pozwoli oszczędzać pieniądze i nie kupować leków, które się już posiada. Jest to spójne z filozofią warsztatów „Przewietrz apteczkę!”, podczas których budujemy nawyk prowadzenia takich spisów w formie papierowej – aplikacja stanowi świetne rozwiązani dla osób ceniących sobie wygodę wynikającą z używania technologii.

Co istotne wszystkie wyżej wymienione aplikacje można ściągnąć na swój smartfon za darmo. Korzystanie z nich nie tylko ułatwia pacjentom zarządzanie własnym zdrowiem, ale także jak podaje Departament Zdrowia w Wielkiej Brytanii może przynieść służbie zdrowia oszczędności finansowe, które aktualnie wydaje się na nie zawsze uzasadnione wizyty lekarskie. Nic dziwnego, bo świadomy i odpowiedzialny pacjent, który mądrze korzysta z nowoczesnych technologii, staje się cennym partnerem służby zdrowia.

dr Anna Staniszewska
Prezes Zarządu Fundacji
Obywatele Zdrowo Zaangażowani

Zdjęcie: soc7 via Pixabay.com
(licencja CC0 – Domena Publiczna).